ILUNABAR

ILUNABAR

DEFINIZIOA : iz. Eguzkia sartu eta berehalako argi ahultzea.  Ik. iluntze.

ADIBIDEAK:

" Arratsaldean etortzekotan ziren, baina ilunabarrean                 heldu ziren"


ESAMOLDEAK:
Ilunabarrean esan/mintzatu : Ongi azaldu gabe, esaldi ilunen bidez esan.

"Itxaropen guztiak Urkoren hitzetan ipiniak zituen. Hura, egoeragatik urduri edo, ilunabarrean mintzatu zen"
       

FRANTSESA : crépuscule
GAZTELANIA: crepúsculo
INGELESA :   twilight

UGERDO/UGERDA

UGERDO/UGERDA

DEFINIZIOA : Bizkaieraz  adj. Zikina..

ADIBIDEAK:

" Mutil ugerdo bat plantau jat atean eta bildurtu egin nau"
           " Andra ugerda bat "
    
       
SINONIMOAK:

lohi,zantar, , zikin, ugertsu, saskel

FR FRANTSESA : dégoutant,sale,immonde

GAZTELANIA: sucio, mugriento
INGELESA :   filthy

MALTZUR

MALTZUR

DEFINIZIOA : adj. Engainuz edo azpikeriaz zerbait lortzeko trebea dena, edo engainatua ez izateko trebetasuna duena.

ADIBIDEAK:

" Azeria baino maltzurragoa."
      "Sugea bezain maltzurra da mutil hori"
       

FRANTSESA : futé , malin , rusé
GAZTELANIA: astuto
INGELESA :   cunning,astute

ALPROJA

ALPROJA

DEFINIZIOA : iz./adj. Heg. Pertsonez mintzatuz, funsgabea,                        zabarra. 

ADIBIDEAK:

" Herri guztian ezaguna den alfer alproja handi bat."
              "Hauxe da gizon alproja!!

FRANTSESA :
GAZTELANIA: pícaro,sinvergüenza,descuidado
INGELESA :   scoundrel, rogue, lowdown, good-for-nothing

GAILUR

GAILUR

DEFINIZIOA : iz. Mendi, aldapa edo kidekoen alde garaiena.

ADIBIDEAK:

" Elurrak zuritutako gailurretan."
       

ESAMOLDEA: 

          Gailurra jo (goia jo; goiena jo) : maila gorenera heldu.

                   " Woody Allenek Annie Hall filmarekin jo zuen gailurra,                      1977an."

FRANTSESA : sommet, cime, faîte
GAZTELANIA: cima,cumbre,cúspide
INGELESA :   peak, summit, top

BEGI(E)TAN HARTU

BEGI(E)TAN HARTU

DEFINIZIOA : iz. Gorrotatu, begitan eduki . 

ADIBIDEAK:
" Zuzena maite duzu, eta okerra begitan duzu"
        "Irakasleak begitan hartuta nauka eta ez dit ezer barkatzen"

FRANTSESA : avoir une dent contra
GAZTELANIA: tener manía
INGELESA :   be out to get (SB) ,have it in for (SB)

ASTE-AKABU

ASTE-AKABU

DEFINIZIOA : iz. Larunbatak eta igandeak osatzen duten denbora-bitartea, jende askorentzat asteko atsedena hartzeko aldia izaten dena.

SINONIMOAK : Astegoien,asteburu.

ADIBIDEAK:

 "Aste-akabu bian, jairik jai gozatzeko aukerak Plentzian"

FRANTSESA : fin de semain

GAZTELANIA: fin de semana

INGELESA :   weekend